Kết quả 10 năm triển khai thi hành Luật Công đoàn

Bối cảnh thực hiện Luật công đoàn năm 2012, tỉnh Bắc Kạn trong điều kiện kinh tế có bước phát triển khá. Các lĩnh vực văn hóa xã hội được đẩy mạnh và phát triển. Đời sống vật chất, tinh thần của đoàn viên và công nhân viên chức, lao động (CNVCLĐ) không ngừng được cải thiện; quốc phòng, an ninh được củng cố, giữ vững. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể có nhiều chuyển biến tích cực. Chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước triển khai thực hiện có hiệu quả đã thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo việc làm cho công nhân lao động và là điều kiện thuận lợi để tổ chức công đoàn vận động tập hợp phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh.

Sau khi Luật Công đoàn 2012 có hiệu lực, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh Bắc Kạn đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp với tổ chức công đoàn triển khai thực hiện. Ban Thường vụ Tỉnh ủy thường xuyên chỉ đạo việc thực hiện các quy định của Luật Công đoàn thông qua các Chương trình, Kế hoạch, các cuộc giao ban công tác Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh. Vai trò của tổ chức Công đoàn được thể hiện thông qua việc tham gia ban chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, hội đồng khen thưởng kỷ luật, hội đồng nâng lương, tham gia công tác quản lý cơ quan, đơn vị, bàn biện pháp sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm, đời sống của CNVCLĐ; tham gia sắp xếp đổi mới doanh nghiệp, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền ngày càng trong sạch vững mạnh; hỗ trợ, hướng dẫn đoàn viên, người lao động ký kết, thực hiện hợp đồng lao động; thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể, tham gia xây dựng nội quy lao động, quy chế trong cơ quan đơn vị; kiểm tra giám sát việc thực hiện chế độ chính sách đối với CNVCLĐ và động viên NLĐ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, nghiêm chỉnh chấp hành các chủ trương của Đảng, chế độ chính sách, pháp luật của Nhà nước, nội quy của cơ quan, đơn vị…

LĐLĐ tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo các cấp công đoàn tham mưu với cấp ủy, phối hợp với chính quyền tổ chức tuyên truyền, quán triệt, triển khai thực hiện Luật Công đoàn, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Công đoàn đến toàn thể cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ trong toàn tỉnh. Đồng thời hàng năm, LĐLĐ tỉnh đưa nội dung tuyên truyền, triển khai thực hiện Luật Công đoàn vào trong các văn bản chỉ đạo, các chương trình hoạt động công đoàn hàng năm. Tại các cấp công đoàn, cấp ủy cùng cấp đã quan tâm, chỉ đạo và tạo mọi điều kiện cho tổ chức Công đoàn tuyên truyền triển khai thực hiện Luật công đoàn đến toàn thể cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ kết quả 100% công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở và công đoàn cơ sở đã tổ chức tuyên truyền, quán triệt Luật Công đoàn đến toàn thể cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ; xây dựng và phát hành 5.000 tờ gấp về Luật Công đoàn tới đoàn viên, CNVCLĐ; chỉ đạo các cấp công đoàn vận động đoàn viên, người lao động tham gia các cuộc thi tìm hiểu về tổ chức Công đoàn Việt Nam do Tổng Liên đoàn và LĐLĐ tỉnh phát động; Văn phòng Tư vấn pháp luật LĐLĐ tỉnh và 10 tổ tư vấn pháp luật đã tư vấn 9.420 lượt đoàn viên, CNVCLĐ về chính sách bảo hiểm và các chế độ chính sách liên quan đến quyền và lợi ích của đoàn viên, người lao động …Đồng thời phối hợp với Đài Phát thanh & Truyền hình Bắc Kạn, Báo Bắc Kạn đăng tải các nội dung Luật Công đoàn trong mục tuyên truyền, hỏi đáp, tư vấn pháp luật; tuyên truyền các nội dung Luật Công đoàn trên trang Website của LĐLĐ tỉnh, tuyên truyền qua nhóm facbook Lao động & Công đoàn Bắc Kạn…qua đó, cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ, nhân dân hiểu và nhận thức đúng đắn về Luật Công đoàn từ đó tích cực tham gia ủng hộ các hoạt động của Công đoàn.

Việc bảo đảm về tổ chức bộ máy, cán bộ công đoàn đã được các cấp có thẩm quyền phối hợp với tổ chức Công đoàn quan tâm thực hiện, cơ bản đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của phong trào CNVCLĐ và hoạt động công đoàn. Các cấp chính quyền, cơ quan, doanh nghiệp đã quan tâm bố trí chỗ làm việc, cơ sở vật chất, hỗ trợ kinh phí, tạo điều kiện về thời gian cho công đoàn hoạt động. Công tác quản lý, sử dụng tài chính, tài sản trong hệ thống công đoàn từ tỉnh đến cơ sở đã được thực hiện đúng quy định. 

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ của tổ chức công đoàn, để tổ chức có hiệu quả hoạt động của Công đoàn và phong trào CNVCLĐ trên địa bàn tỉnh, LĐLĐ tỉnh đã ký Quy chế phối hợp công tác với UBND tỉnh và các ngành chức năng liên quan như: Sở LĐTB&XH, Bảo hiểm xã hội, sở Văn hóa Thể thao & Du lịch, Sở NN&PTNN, Sở Y tế, sở Tư pháp, Công an tỉnh, Đài PT-TH tỉnh, các đoàn thể tỉnh... Đối với các Công đoàn LĐLĐ huyện, thành phố ký quy chế phối hợp công tác với UBND 8 huyện, thành phố; công đoàn ngành ký quy chế phối hợp với Ban giám đốc sở; 100% công đoàn cơ sở khu vực hành chính sự nghiệp công lập, 90% công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp xây dựng và ký kết được Quy chế phối hợp công tác với chính quyền, chuyên môn... Hằng năm phối hợp tổ chức hội nghị đóng góp ý kiến các dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, Bộ Luật Tố tụng Dân sự, Luật BHXH, Luật Việc làm, Bộ luật Lao động, các văn bản Quy phạm pháp luật, tham gia góp ý xây dựng chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh… Phối hợp với thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, chuyên môn đồng cấp xây dựng kế hoạch, tổ chức hội nghị NLĐ, hội nghị CBCCVC, tham gia xây dựng, thực hiện QCDC ở cơ sở, kết quả theo nhiệm kỳ đại hội bình quân có 99,86% cơ quan hành chính sự nghiệp tổ chức hội nghị cán bộ công chức, viên chức; 72,97% doanh nghiệp có tổ chức công đoàn tổ chức hội nghị người lao động; 100% doanh nghiệp Nhà nước và 83% doanh nghiệp ngoài Nhà nước có tổ chức công đoàn thương lượng, ký kết TULĐTT; kiểm tra, giám sát tại 896 lượt đơn vị, doanh nghiệp, phối hợp với các ngành chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ chính sách đối với đoàn viên, CNVCLĐ được 1.707 lượt đơn vị, doanh nghiệp;  kiểm tra, đánh giá, xếp loại công đoàn cơ sở bình quân giai đoạn 2013-2021 đạt 87,95% vững mạnh; tuyên truyền, vận động thành lập mới 61 công đoàn cơ sở, kết nạp mới 3.587 đoàn viên công đoàn.

Các cấp công đoàn thường xuyên tổ chức thăm hỏi, động viên những gia đình chính sách, CNVCLĐ có hoàn cảnh khó khăn nhân các dịp các ngày lễ, tết với tổng trị giá trên 10 tỷ đồng; hỗ trợ sửa chữa, xây mới 38 căn nhà “Mái ấm công đoàn”, “Mái ấm tình thương” cho CNVCLĐ có hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền 796 triệu đồng; các cấp công đoàn đã triển khai trên 50 lượt dự án vay vốn, tổng số tiền 4,3 tỷ đồng, tạo điều kiện cho gần 900 CNVCLĐ có vốn vay để đầu tư phát triển kinh tế, tăng thu nhập bình quân 1,3 triệu đồng/người/tháng; tiếp nhận, trả lời thư hỏi, tư vấn cho 4.775 lượt người về pháp luật lao động và các chế độ chính sách liên quan trực tiếp đến người lao động.

Thường trực LĐLĐ tỉnh thăm và tặng quà cho công nhân lao động nhân dịp Tháng Công nhân.

Trong quá trình tổ chức thực hiện Luật Công đoàn vẫn còn một số khó khăn, đó là: Các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh chủ yếu có quy mô nhỏ và rất nhỏ, hoạt động không ổn định; trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, hiểu biết về pháp luật lao động còn hạn chế. Một số chủ doanh nghiệp tìm cách lảng tránh khi công đoàn cấp trên đến tuyên truyền, vận động thành lập CĐCS vì vậy công tác phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức CĐCS còn nhiều khó khăn. Cán bộ công đoàn thuộc các doanh nghiệp ngoài nhà nước hưởng lương của doanh nghiệp nên phụ thuộc vào người sử dụng lao động. Việc phối hợp với các cơ quan chức năng để tổ chức thu kinh phí công đoàn còn hạn chế, chưa đưa được nội dung xử lý vi phạm quy định về đóng kinh phí công đoàn trong đề cương thanh tra, kiểm tra của ngành lao động; còn nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh đóng kinh phí công đoàn không đủ tỷ lệ 2% tổng quỹ lương đóng bảo hiểm xã hội; một số chủ doanh nghiệp trây ỳ không thực hiện đóng kinh phí công đoàn mặc dù đã được kiểm tra, đôn đốc nhắc nhở; cá biệt vẫn còn doanh nghiệp có tổ chức công đoàn không thực hiện đóng kinh phí công đoàn, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai hoạt động của các cấp công đoàn... Cán bộ CĐCS 100 % hoạt động kiêm nhiệm, tập trung công tác chuyên môn, thời gian dành cho hoạt động công đoàn chưa nhiều; số lượng cán bộ công đoàn chuyên trách ít (mỗi đơn vị cấp trên trực tiếp cơ sở chỉ bố trí được 02 cán bộ)... 

Có thể khẳng định, Luật Công đoàn có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với các cấp công đoàn và đoàn viên, CNVCLĐ. Để phát huy hơn nữa vai trò của tổ chức Công đoàn và giai cấp công nhân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; trong thời gian tới, ngoài việc tiếp tục thực hiện có hiệu quả Luật Công đoàn 2012, các cấp Công đoàn tỉnh tiếp tục chỉ đạo CĐCS nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn bằng những việc làm thiết thực, cụ thể, mang lại nhiều lợi ích trước mắt và lâu dài cho đoàn viên; làm tốt hơn nữa công tác chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho đoàn viên, người lao động; chương trình vì lợi ích của đoàn viên, công tác tuyên truyền, giáo dục giúp đoàn viên, CNVCLĐ có kiến thức và bản lĩnh chính trị; nắm bắt đầy đủ, kịp thời và chấp hành nghiêm túc các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; phát huy ngày càng tốt hơn bản chất giai cấp công nhân; xác định được vai trò, sứ mệnh cách mạng của mình trong tình hình mới, tích cực tham gia ý kiến trong việc góp ý sửa đổi Luật Công đoàn cho phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới. 

Thanh Thủy - Trưởng ban CSPL&QHLĐ